هر آنچه که باید در مورد نسل دوازدهم پردازنده‌های اینتل ( Alder Lake) بدانیم!

پردازنده نسل 12 اینتل در تاریخ 27 اکتبر 2021 رونمایی شد که پیشرفت بزرگی در پردازنده‌های این شرکت به حساب می‌آید. بعد از رونمایی ناامیدکننده از پردازنده نسل یازده Rocket Lake، اینتل برای اثبات خود و اینکه دوباره در مرکز توجه قرار بگیرد تلاش زیادی کرده است. شرکت اینتل این بار از پردازنده 14 نانومتری فاصله گرفته و لیتوگرافی 10 نانومتری موسوم به Intel 7 را در این پردازنده استفاده می‌کند. علاوه بر لیتوگرافی جدید، با معماری منحصر به فرد اینتل  Alder Lake ویژگی هایی مانند Thread Director تقویت شده است که وظایف پردازنده را خیلی بهتر از قبل بهینه می‌کند. در این مقاله قصد داریم با جدیدترین نسل پردازنده‌های اینتل به طور کامل آشنا شویم. پس تا پایان با آداک همراه باشید.

6 مدل از این پردازنده‌ها در تاریخ 4 نوامبر به بازار عرضه خواهند شد. سری K این پردازنده‌ها دارای خاصیت اورکلاک و سری KF قابل اورکلاک و فاقد گرافیک آنبرد هستند:

• Core i9 – 12900K – 589$
• Core i9 – 12900KF – 564$
• Core i7 – 12700K – 409$
• Core i7 – 12700KF – 384$
• Core i5 – 12600K – 289$
• Core i5 – 12600KF – 264$

قیمت‌های اعلام شده برای این پردازنده‌ها پایین‌تر از مقداری که ما انتظار داشتیم هستند. شایعات قبلی قیمت‌ها را حوالی 1000 دلار برای مدل پرچمدار اعلام کرده بودند. مدل‌های i5 و i9 اختلاف قیمت جزئی دارند، در حالی که قیمت‌ها برای i7 همین مقدار می‌باشد. در بین 6 مدل پردازنده که عرضه می‌شود، سری K مقداری گران‌تر می‌باشند. و سری KF مقداری ارزان تر از بقیه مدل‌ها هستند، چون شامل پردازشگر مجتمع گرافیکی نمی‌شوند. که این تنها اختلاف بین چیپست‌ها هست، بنابراین Core i9 – 12900K و Core i9 – 12900KF باید عملکرد نسبتا مشابهی داشته باشند. طراحی بسته نیز تغییر زیادی نکرده و مشابه نسل قبلی می‌باشد. هر چند که، Core i9-12900K پرچمدار داخل یک ماکت طلایی در جعبه قرار دارد.

مشخصات پردازنده‌های نسل دوازدهم اینتل

با رونمایی از اولین پردازنده‌های آلدرلیک، 6 نمونه از این پردازنده‌ها معرفی شدند. که نیمی از آن‌ها مجهز به گرافیک آنبرد می‌باشند. در حالی که تمام پردازنده‌های نسل دوازدهم با معماری هیبریدی عرضه می‌شوند. این پردازنده‌ها از دو دسته هسته P-Cores که هسته‌های قدرتمند هستند و E-Cores که هسته‌های بهینه‌تری هستند تشکیل می‌شوند. طبق جدول همه پردازنده‌ها از ترکیب P-Cores و E-Cores تشکیل شده‌اند. اما تنها هسته‌های P هستند که از فناوری Hyperthreading بهره می‌برند.

بنابراین مدل‌های i9 با 16 هسته و 24 ترید و مدل‌های i7 با 12 هسته و 20 ترید خواهند آمد. علاوه بر این، همه تراشه‌ها با توان 125 وات عرضه می‌شوند. اما پردازنده پرچمدار Core i9-12900K بالاترین حد توان طراحی حرارتی 241 وات است. با این حال، از نظر فنی کمتر از نسل قبلی یعنی Core i9-11900K است، که در بالاترین حالت می‌تواند تا 250 وات افزایش یابد.

اینتل بر بهره‌وری انرژی تاکید کرده است و می گوید i9-12900K می‌تواند اوج عملکرد Multi- Threated را مانند i9-11900K ارائه دهد در حالی که تنها 65 وات مصرف می کند. از نظر فرکانس، هسته‌های P و E در فرکانس‌های مختلف اجرا می‌شوند، بنابراین یک عدد مرجع وجود ندارد. با استفاده از نسخه به روز رسانی شده Extreme Overclocking Utility (XTU) اینتل، می‌توانید هسته‌های P و هسته‌های E را به‌طور مستقل اورکلاک کنید.

عملکرد پردازنده‌های Alder Lake

پردازنده‌های نسل جدید اینتل هنوز به بازار نیامده‌اند، بنابراین تا زمانی که پردازنده‌ها در 4 نوامبر عرضه نشوند، بنچمارک‌های دقیقی برای ارجاع در دسترس نیست. بهبود 30 درصدی در بازی نسبت به بهترین پردازنده‌های AMD باعث شده تا بدانیم که این شرکت اینبار AMD را نیز هدف قرار داده است. اینتل می گوید که این نسل از پردازنده‌ها در بازی‌هایی مانند Hitman 3 نسبت به نسل قبلی تا 28 درصد پیشرفت داشته است. بخشی از آن مربوط به ویندوز 11 است که برای ویژگی  Thread Director و حافظه DDR5 بهینه شده است که با افزایش پهنای باند خود به بهتر اجرا شدن بازی‌ها کمک می‌کند.

طبق گفته اینتل، در بخش مالتی تسکینگ نیز شاهد پیشرفت‌هایی خواهیم بود. در یک سناریوی رایج که در آن مشغول پخش و ضبط یک بازی هستید، اینتل می‌گوید که Core i9-12900K می‌تواند 84 درصد بهبود در نرخ فریم نسبت به نسل قبلی داشته باشد. علاوه بر این، اجرای چندین برنامه به طور همزمان می تواند منجر به بهبود 47 درصدی شود. اگرچه اینتل تمرکز زیادی روی گیمینگ داشته است، اما در بخش تولید محتوا نیز پیشرفت‌هایی را تجربه می‌کند.

شرکتپردازنده‌های آبی پوش ادعا می‌کند تراشه‌های جدید تا 36 درصد در برنامه‌های ویرایش عکس مانند Adobe Lightroom، 32 درصد در Premiere Pro و 37 درصد در Autodesk Revit سریع‌تر شده‌اند. تا زمانی که تراشه‌ها عرضه نشوند نمی‌توان ادعاهای اینتل را جدی گرفت پس باید تا زمان عرضه نهایی صبر کرد. با این وجود بعضی از بنچمارک‌ها به نظر مورد تایید هستند.

یک تست بازی فاش شده نشان داد که Core i9-12900K در مقایسه با Ryzen 9 5950X در بازی Forza Horizon 4 در رزولوشن 1080P بهتر عمل کرده است. پردازنده Alder Lake  با امتیاز 193 فریم بر ثانیه نسبت به نماینده AMD که 189 فریم بر ثانیه را ثبت کرد عملکرد بالاتری داشته است. در همین تست پردازنده‌های اینتل با سرعت 252 فریم در ثانیه در Rainbow Six Siege و 112 فریم در ثانیه در Shadow of the Tomb Raider هر دو در رزولوشن 1080P  بنچمارک‌های خوبی به جا گذاشته‌اند.

همچنین شاهد حضور پردازنده جدید اینتل در پایگاه داده Ashes of the Singularity: Escalation بوده ایم. که نشان می‌دهد تا 38٪ بهبود نرخ فریم نسبت به Ryzen 9 5950X AMD مشاهده می‌شود. با این حال، تست‌ها در 1440P اجرا شدند، بنابراین ما انتظار داریم اختلاف بسیار کمتری در 4K داشته باشیم. خارج از فضای بازی، شاهد چندین بنچمارک در بهره‌وری برای تراشه‌های Alder Lake بوده‌ایم. در Geekbench، Core i7-12700 در تست چند هسته‌ای حدود 14 درصد از رقیب خود Ryzen 7 5800X پیشی گرفت.

پردازنده پرچمدار اینتل Core i9-12900K تنها 3.8 درصد نسبت به Ryzen 9 5950X در تست چند هسته ای جلوتر بود. اما پیشرفت عظیم 8.1 درصدی را در امتیاز تک هسته ای به نمایش گذاشت. نتایج تست Cinebench نیز مطلوب است. نتایج نشان می‌دهند Core i9-12900K بالاترین امتیاز تک هسته‌ای را در بنچمارک کسب کرده است. در مقایسه با Ryzen 9 5950X، مطابق با بنچمارک 21 درصد بهتر عمل کرده است.

نتایجی برای Core i9-12900K در پایگاه داده PugetBench for After Effects وجود دارد که عملکرد ضعیف آن را در مقایسه با Ryzen 9 5950X نشان می‌دهد. باید توجه داشته باشید که After Effects به GPU بسیار بیشتر از CPU فشار می‌آورد که می‌تواند دلیل امتیاز پایین‌تر برای Core i9-12900K باشد. جدیدترین بنچمارک‌های فاش شده از CPU-Z نشان می‌دهند، Core i7-12700K  45 درصد نسبت به Ryzen 7 5800X AMD برتری نشان می‌دهد. شایعه شده است که این پردازنده فقط با هسته های P Golden Cove عرضه می شود، اما همچنان در تست تک هسته ای 40 درصد برتری نسبت به Ryzen 7 2700X داشت. در Cinebench R20، Core i5-12400 در تست تک هسته‌ای هر چیپ Ryzen 5000 را شکست داد و در تست چند هسته‌ای برتری مناسبی نسبت به Ryzen 5 5600X که تعداد هسته‌های یکسانی دارد را نشان داد.

طراحی معماری پردازنده نسل 12 اینتل

پردازنده نسل 12 اینتل از معماری هیبریدی استفاده می‌کند که دو نوع هسته پردازشی را در کنار هم قرار می‌دهد. اولی یک هسته قوی است که در پردازنده‌های اینتل دیده بودیم. و دومی یک هسته کم مصرف است که برای انجام وظایف پس زمینه و تقویت برنامه‌هایی که هسته‌های زیادی نیاز دارند استفاده می شود. اینتل هر دو هسته را برای Intel 7 طراحی کرده است که نام جدید این شرکت برای نودهای پردازشی 10 نانومتری SuperFin  Enhanced است.

هسته‌های Golden Cove هسته‌های بزرگ تری هستند و بخش عمده‌ای از وظایف رایانه شما را انجام می‌دهند. هسته‌های Gracemont کم مصرف هستند. و برای انجام کارهای پس زمینه یا حفظ عمر باتری در مواقعی که به یک هسته بزرگتر نیاز نیست مفید هستند. هسته‌های Golden Cove بر روی عملکرد تک رشته‌ای با فرکانس بالا متمرکز شده‌اند.

با استفاده از موتور جدید ماتریکس اینتل، این شرکت توانسته به فرکانس بالاتری در عملکردهای مختلف دست پیدا کند. موتور Matrix یک پردازنده کمکی است که ضرب ماتریس را کنترل می کند و می تواند فعالیت هوش مصنوعی را سرعت ببخشد. هسته‌های Gracemont طرف دیگر طیف عملکرد را کنترل می کنند. اینتل می گوید همه آنها با عملکرد چند رشته ای هستند و چندین کار سبک را در چندین هسته انجام می دهند. اینتل می گوید آنها می توانند حدود 40 درصد بالاتر از هسته های قدیمی Skylake با همان وات کار کنند.

از دیگر تغییرات در پردازنده‌های جدید اینتل می‌توان به پشتیبانی از PCIe Gen 5 و PCIe Gen 4 و همچنین حافظه DDR5 و DDR4 اشاره کرد. از نظر حافظه، اگرچه سی پی یوهای نسل 12 اینتل از هر دو نسل حافظه سیستم DDR پشتیبانی می کند، تصمیم گیری با سازنده برد است که کدام استاندارد را پشتیبانی کند. کاربران نمی‌توانند ماژول های DDR4 و DDR5 را روی یک برد ترکیب کنند. Thunderbolt 4 و Wi-Fi 6E Gig+ نیز در پردازنده‌های آلدرلیک پشتیبانی خواهند شد. ماژول‌های DDR5 از XMP 3.0 پشتیبانی می‌کنند. نسخه جدید XMP شامل ارتقاهایی از جمله دو پروفایل تعریف شده توسط کاربر، به طور کلی پنج پروفایل داخلی و پشتیبانی از بهینه سازی در سیستم عامل می‌باشد.

اورکلاک در پردازنده‌های Alder Lake

سی پی یوهای نسل جدید اینتل دارای یک پخش‌کننده حرارت یکپارچه  (IHS) ضخیم‌تر هستند که پتانسیل آن‌ها را برای اورکلاک بیشتر می‌کند. اینتل ضخامت قالب و مواد رابط حرارتی را کاهش داد تا اندازه IHS را افزایش دهد. و برای خنک‌سازی بیشتر، فلز حجیم بیشتری به بالای تراشه اضافه کرده است. علاوه بر این، پردازنده نسل 12 اینتل نشان‌دهنده راه‌اندازی Extreme Tuning Utility (XTU) 7.5 است که به شما امکان می‌دهد نسبت ولتاژ و اورکلاک هسته‌های P و E آلدرلیک را تغییر دهید. شما می‌توانید هر یک از هسته‌ها را به طور مستقل اورکلاک کنید. اگر به دنبال این کار نیستید، نیز می‌توانید از Intel Speed Optimizer در Core i9-12900K و Core i9-12900KF برای اورکلاک متوسط با یک دکمه استفاده کنید.

سوکت جدید و مادربردهای Z690

اینتل با پردازنده نسل 12 اینتل به سمت پلتفرم Z690 رفته که دارای سوکت جدید LGA1700 است. بسیاری از تولیدکنندگان مادربرد، از جمله گیگابایت، MSI، ایسوس و ASRock، بردهایی را با چیپست و سوکت جدید ساخته اند. اگرچه پردازنده‌های Alder Lake از DDR4 و DDR5 پشتیبانی می کنند. اما نمی‌توانید از هر دو روی یک مادربرد استفاده کنید.

تعداد پین‌های DDR4 و DDR5 تفاوتی با هم ندارند، اما طراحی متفاوتی دارند. سازندگان مادربردها انتخاب می کنند که کدام استاندارد را می خواهند پشتیبانی کنند و امکان سوییچ بین آنها وجود ندارد. اگر مادربرد DDR5 دارید، فقط از حافظه DDR5 پشتیبانی می کند. سوکت جدید به معنای طراحی جدیدی برای خنک کننده ها است. بسیاری از سازندگان خنک کننده، از جمله Noctua، محصولاتی را برای سوکت LGA1700 توسعه داده‌اند.

ویژگی Thread Director و ویندوز 11

پردازنده نسل دوازدهم اینتل قادر خواهد بود از ویندوز 11 به گونه‌ای استفاده کند که پردازنده‌های قبلی هرگز چنین تجربه‌ای نداشته‌اند. Thread Director یک ویژگی جدید در سطح سخت افزار در پردازنده‌های آلدرلیک است که به سیستم عامل به ویژه ویندوز 11 کمک می‌کند تا بداند چگونه وظایف را به هسته‌های مختلف اختصاص دهد.

همانطور که گفته شد، جدیدترین پردازنده‌های اینتل با معماری هیبریدی که شامل هسته‌های قدرتمند و کم مصرف هستند ساخته شده است. به طور معمول، یک سیستم عامل از طریق ترکیبی از محاسبات و گمانه زنی‌ها، وظایف را بین هسته‌ها تقسیم می‌کند. اما این روش چندان دقیق و مارآمد نیست که برای پردازنده‌های هیبریدی با اهمیت است.

با Thread Director، اینتل قادر است به ویندوز دید کاملی از حجم کاری و نوع وظایف هسته‌ها ارائه دهد. این کار حدس و گمان را از معادله حذف و به سیستم عامل کمک می‌کند تا وظایف را بین هسته‌ها تقسیم ‌کند. Thread Director به پردازنده اجازه می‌دهد با حفظ شارژدهی باتری، به بالاترین عملکردش دست پیدا کند. و شاهد قربانی شدن یکی برای دیگری نباشیم. این ویژگی پیشرفت بزرگی در پردازنده‌های نسل جدید اینتل محسوب می‌شود، زیرا سرعت عملکرد سیستم‌ را بهبود می‌بخشد. اما هنوز باید منتظر عرضه نهایی آلدرلیک بمانیم.

در حال حاضر، ویندوز 11 بیشترین بهره را از این قابلیت می‌برد. اما اینتل می‌گوید که ویندوز 10 نیز بهبودهایی خواهد داشت. اینتل امیدوار است با همکاری با شرکت‌های دیگر پشتیبانی از Thread Director را برای سایر سیستم‌عامل‌ها فراهم کند. بر اساس بنچمارک‌های فاش شده، Alder Lake می‌تواند تا 8.2 درصد بهبود در بخش تک رشته ای در ویندوز 11 ارائه دهد.

پردازنده‌های لپ تاپ Alder Lake-P

پردازنده‌های نسل دوازدهم شرکت اینتل برای لپ تاپ‌ها با عنوان Alder Lake-P عرضه خواهند شد. طبق شایعات نسخه بروز شده Samsung Galaxy Book با پردازنده 12 یا 14 هسته‌ای Alder Lake-P به بازار خواهند آمد. هر دو با 8 هسته E ( کم مصرف) عرضه می شوند. اما مدل 12 هسته‌ای با 4 هسته P (پرقدرت) و 14 هسته‌ای با 6 هسته P خواهد آمد. با توجه به موضوع ساده‌سازی طرح‌های نام‌گذاری، اینتل قرار است از Alder Lake-P به عنوان نام همه تراشه‌های لپ تاپ خود استفاده کند. طبق گفته ها، تراشه‌های Alder Lake-P توان طراحی حرارتی شان بین ۱۲ وات تا ۴۵ وات است.

پردازنده نسل 12 اینتل برای لپ تاپ هنوز وارد بازار نشده‌اند و احتمالا اوایل سال میلادی جدید معرفی شوند، اما طبق بنچمارک‌های فاش شده، پردازنده پرچمدار Core i9-12900HK نسبت به نسل قبلی 44.8 درصد بهبود عملکرد چند هسته ای دارد و توانسته است 3 درصد نسبت به تراشه M1 Max اپل بهتر عمل کند.

منبع : Tomshardware