مقایسه sRGB و Adobe RGB

آشنایی با فضاهای رنگی یکی از موضوعات مهم برای عکاسان، گرافیست‌ها و همچنین افرادی‌ست که در دنیای دیجیتال از فضای گیمینگ استفاده می‌کنند. و با توجه به اینکه برای کارهای روزمره مانند فیلم و وبگردی و .. نیز این مساله می‌تواند برای کاربران مهم باشد به بررسی اصلی‌ترین و متداول‌ترین فضاهای رنگی یعنی sRGB و Adobe RGB می‌پردازیم. اگر به این نکته برخوردید که تصاویر چاپ شده شما در مقایسه با صفحه نمایش از نظر رنگ متفاوت است. احتمالاً مشکل فضای رنگ دارید. خوشبختانه حل مسائل مربوط به فضای رنگ بسیار آسان است. برای آشنایی بیشتر در ابتدا قصد داریم با مبحث RGB آشنا شویم. پس با ادامه مقاله همراه ما باشید.

فضای رنگی به چه معناست؟

“فضای رنگی” اصطلاح عجیب و گیج کننده‌ای نیست. فقط به معنی ظرفی از رنگ‌هاست. اگر دو رنگ (مثلاً قرمز و آبی) به علاوه یک بوم سفید دارید، کل فضای رنگ شما فقط رنگ‌هایی است که می‌توانید با مخلوط کردن این دو رنگ ایجاد کنید. یک راه خوب برای تشخیص و تفکیک فضاهای رنگی، دیدن مجموعه‌ای از همه رنگ‌هایی است که انسان قادر به دیدن آن است. شاید قبلاً تصویر زیر  را دیده باشید:

نمودار بالا هر رنگی را که قادر به دیدنش هستیم نمایش می‌دهد، توجه داشته باشید که این یک شکل دو بعدی است (فقط محور x و y)، بنابراین رنگ‌های تیره‌تر یا درخشندگی در نظر گرفته نشده است!

چگونه sRGB ،Adobe RGB و ProPhoto RGB در این نمودار جای می‌گیرند؟

کاملاً ساده است، آن‌ها با نمودار فوق فضای مشترک دارند ( فضای رنگی ProPhoto، در بعضی از نقاط حتی فراتر از نمودار قرار می‌گیرد!). در ذیل فضاهای رنگی sRGB ، Adobe RGB و ProPhoto RGB به صورت یکجا نمایش داده شده است. اگر برای اولین بار است این تصویر را می‌بینید، احتمالا به بعضی از سوال‌های شما پاسخ داده خواهد شد!

آشنایی با فضای رنگی RGB

مُد یا رنگ‌بندی RGB از حروف اول سه رنگ Red (قرمز)، Green (سبز)، Blue (آبی) برگرفته شده است. مُد RGB بیشتر در نمایشگرها و رایانه‌هایی با صفحه نمایش‌هایLCD ، LED یا CRT استفاده می‌شود؛ یعنی در مواقعی قابل استفاده است که لازم نیست تصویر یا طراحی ما بر روی کاغذ یا به صورت فیزیکی چاپ شود. برای ساخت این رنگ‌ها برخلاف حالت CMYK، دیگر نیازی نیست رنگ‌ها به صورت فیزیکی با هم مخلوط شوند، بلکه توسط نمایشگرها ساخته شده و در مقابل چشم ببیننده نمایش داده می‌شوند، دراین حابت این امکان وجود دارد که میلیون‌ها رنگ با تفاوت‌های جزئی نسبت به هم ساخته شوند.

sRGB

sRGB مخفف کلمه standard RGB (red,green,blue) است که با همکاری دو شرکت HP و Microsoft در سال 1996 برای استفاده بر روی مانیتورها، پرینترها و وب ساخته شد. نام کامل آن sRGB IEC61966-2.1 است . این فضای رنگی کوچکترین و قدیمیترین فضای رنگی بین این سه است. این فضای رنگی در سال ۱۹۹۰ بوسیله HP و مایکروسافت برای مانیتورهای CRT ایجاد شد. و بطور گستره توسط دوربینها و اسکنرها پشتیبانی میشود. همچنین در حال حاضر هم به عنوان پروفایل پیش فرض در بسیای نرم افزارها از جمله فتوشاپ است. مزیت استفاده از این فضای رنگی اینست که در بیشتر دستگاه ها پشتیبانی میشود. و بسیار برای تصاویر وب که در مکانها و با دستگاه های مختلف دیده میشوند مناسب است. بیشتر مانیتورهای معمولی 60% از فضای sRGB و نمایشگر لپ تاپ‌ها 45% از این فضا را پوشش می‌دهند.

مشکل استفاده از این فضای رنگی کوچک بودن آنست که از فضاهای رنگی قابل ثبت دوربین های SLR و برخی پرینترهای جوهر افشان خوب هم کمتر است و ممکن است هنگام تبدیل فضای رنگی به sRGB مقدار زیادی اطلاعات رنگ از دست بدهید.

Adobe RGB

Adobe RGB فضای رنگی است که توسط Adobe در سال 1998 تعریف شده است. رنگهای Adobe RGB در “سه گانه RGB” از 0 تا 1 تعیین شده اند. به عنوان مثال ، سیاه 0،0،0 و سفید 1،1،1 است. این فضای رنگی برای مقاصد نیمه حرفه ای و حرفه ای طراحی شده که فضای رنگی آن مناسب چاپ است و از sRGB بزرگتر است. ولی بازهم از فضای رنگی قابل ثبت دوربین های حرفه ای و برخی پرینترهای خاص کمتر است. بیشتر مانیتورهای معمولی 70% از فضای Adobe RGB و نمایشگر لپ تاپ ها 40% از این فضا را پوشش می‌دهند.

مزیت این فضای کاری اینست که بیشتر مانیتورهای حرفه ای دارای فضای رنگی کمی کوچکتر از این فضا هستند. و هر آنچه میبینید در فضای رنگی آنست و همچنین مشکلات کار با فضاهای رنگی بزرگ را هم ندارد. این فضای رنگی میتواند گزینه مناسبی برای پیش فرض بودن برای عکاسان و طراحان گرافیک باشد. و میتوانید براحتی با آن در عمق رنگی ۸ بیت کار کنید.

ProPhoto RGB

سومین فضای رنگی که مورد توجه بسیاری از افراد در حوضه های تخصصی و عکاسی و ادیت عکس قرار می‌گیرد، فضای رنگی Pro Photo RGB است. که تحت عنوان ROMM RGB نیز شناخته می‌شود. این فضای رنگی توسط شرکت شناخته شده Kodak گسترش پیدا کرد. فضای رنگ ProPhoto RGB بیش از 90 درصد سطوح رنگی را در فضای رنگ CIE  و 100٪ رنگ‌های موجود در سطوح واقعی را که توسط Michael Pointer در 1980 ثبت شده است، در بر می‌گیرد. این فضای رنگی از دوتای قبلی بزرگتر است. و برای عکاسان و کسانیکه میخواهند مرتبا بین فتوشاپ و لایت روم برای ادیت عکس سوئیچ میکنند مناسب است.

همچنین میتوانید براحتی فایلهای RAW را در این فضای رنگی ویرایش کرده و نگران از دست دادن اطلاعات رنگی نباشید. مشکل استفاده از این فضای رنگی اینست که در فایلهای با عمق رنگ ۸ بیت هر پیکسل میتواند مقداری بین ۰ تا ۲۵۵ داشته باشد. در فضای رنگی sRGB فاصله بین ۱۵۰ تا ۱۵۱ بسیار کمتر از همین فاصله در فضای رنگی ProPhoto RGB است .در اینصورت بعد از تبدیل فضای رنگی کوچکی مثله sRGB به فضای رنگی بزرگی مثله ProPhoto RGB ممکن است مشکل نواری شدن عکس (banding) پیش بیاد.

برای همین اگر از فضای رنگی ProPhoto RGB استفاده میکنید همیشه باید از عمق رنگی ۱۶ بیت استفاده نمایید. در اینصورت بجای داشتن ۲۵۶ پله، ۶۵۵۳۶ پله خواهید داشت. مشکل دیگر برای کار با این فضای رنگی اینست که مانیتورهای حرفه ای معمولا ۹۸ درصد از فضای رنگی Adobe RGB را پوشش می‌دهند. و چون فضای رنگی ProPhoto RGB بزرگتر است بسیاری از رنگهای این فضای رنگی قابل تولید بوسیله مانیتور نیستند. و شما آن رنگها را نخواهید دید. حتی فضای رنگی ProPhoto RGB در قسمتهایی بزرگتر از فضای رنگی قابل دیدن چشم است!

در ادامه به دو فضای رنگی که بیشتر مورد توجه و سوال کاربران قرار دارد یعنی sRGB و Adobe RGB می‌پردازیم. و تفاوت هایشان را در زمینه های مختلف بررسی می‌کنیم.

کدام فضای رنگی (sRGB، Adobe RGB) مناسب‌تر است؟

اگر بخواهیم دقیق توضیح دهیم، به sRGB  و Adobe RGB به عنوان یک مداد شمعی نگاه کنید. شما می‌توانید هر رنگی را در جعبه مداد شمعی sRGB ببینید. Adobe RGB تعداد مداد شمعی بیشتری در جعبه دارد، اما شما همیشه نمی‌توانید بعضی از رنگ‌ها را ببینید. علت اینکه نمی‌توانید بعضی از رنگ‌ها را ببینید این هست که وسعت رنگی Adobe RGB بیشتر از چیزی‌ست که بیشتر نمایشگرها قادرند نمایش دهند.

در دنیای عکاسی اگر شما عکس را به فضای Adobe RGB ببرید. و بخواهید عکس را بدون ویرایش روی وب به اشتراک بگذارید. قطعا تصاویر بی کیفیتی خواهید داشت. شایان ذکر است که Adobe RGB بیشتر در عکاسی مناظر و مجالس عروسی مورد استفاده قرار می‌گیرد. sRGB به دلیل قدمت بیشتر،باعث شده است که همه چیز در کامپیوترها بر مبنای sRGB باشد.

در واقع اکثر برنامه‌ها و نرم افزارها در کامپیوترها براساس sRGB نمایش داده می‌شوند. در دنیای امروز پرینترها با Adobe RGB با ترکیب رنگی با طیف بالا سازگار شدند. به همین دلیل هم هست که در زمینه چاپ Adobe متداول تر است. اما اگر شما فقط در فضای وب کار می‌کنید و قصد چاپ ندارید بهترین فضا برای شما sRGB می‌باشد.

پس این محدوده رنگی برای کارهای روزمره و وبگردی و حتی تماشای فیلم مناسب است. از آنجایی که تماشای فیلم و بازی کردن با لپ تاپ ها و کامپیوترها یک کارطولانی مدت محسوب می‌شود. و چشم زمان زیادی با نمایشگر درگیر است. طبق تحقیقات و مشاهدات اخیر فضای رنگی sRGB برای انجام اینگونه کارها با توجه به طیف رنگی مناسب تر است.

اما شایان ذکر است با توجه به اینکه امروزه ممکن است افراد از لپ تاپ‌های مخصوص بازی برای انجام کارهای گرافیکی و ویرایشی استفاده کنند. حتما باید از اینکه لپ تاپ مورد نظر طیف بالایی از Adobe RGB را شامل می‌شود یا نه اطمینان حاصل کنند. چون به دلیل وسعت بالای رنگ در فضای Adobe RGB لازمه کار عکاسان، ویرایشگران و گرافیست ها محسوب می‌شود.

در مورد لپ تاپ های مخصوص گیمینگی که برای کارهای طراحی نیز انتخاب می‌شوند. بهتر است به صورت دیفالت روی فضای sRGB تنظیم شود اما از Adobe RGB پشتیبانی کنند. و اما نکته آخر اینکه در کنار فضاهای رنگی یکی از نکات مهم برای لپ تاپ‌ها و کامپیوترهای مخصوص گیمینگ نرخ تازه سازی صفحه نمایش یا ( Refresh Rate) است. هرچقدر عدد هرتز صفحه نمایش بالاتر باشد قطعا در بازی های مهم آنلاین و رقابتی بهتر همراهی تان خواهد کرد.